Kanser, Tedavisi Zor Olan Bir Hastalık Halk arasında “amansız hastalık” ya da “kötü hastalık” olarak adlandırılan kanser, tedavisinde her geçen gün ilerleme kaydedilse de hala hayati tehlike yaratan ciddi bir hastalıktır. Üstelik görülme oranı da yıldan yıla artmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) açıklamasına göre, dünya genelinde 2050 yılına kadar 35 milyondan fazla yeni kanser vakasının…
Halk arasında “amansız hastalık” ya da “kötü hastalık” olarak adlandırılan kanser, tedavisinde her geçen gün ilerleme kaydedilse de hala hayati tehlike yaratan ciddi bir hastalıktır. Üstelik görülme oranı da yıldan yıla artmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) açıklamasına göre, dünya genelinde 2050 yılına kadar 35 milyondan fazla yeni kanser vakasının ortaya çıkacağı öngörülmektedir. 2020 verilerine kıyasla bu oranın yüzde 77 artış göstereceği tahmin edilmektedir. Kanser hem dünyada hem de Türkiye’de ölüm nedenleri arasında ikinci sırada yer almaktadır. Öyle ki dünyada her 6 ölümden biri, Türkiye’de ise her 5 ölümden biri kansere bağlıdır.
Kanser, vücuttaki hücrelerin anormalleşmesiyle gelişir. Hücreler, doğarlar, çoğalırlar, yaşlanırlar ve sonrasında programlanmış bir ölümle yerlerini başka hücrelere bırakırlar. Ancak herhangi bir nedenle hücreler programlanmış ölüm yerine anormal bir şekilde ölümsüzlük elde ederler. Sonrasında kontrolsüz bir şekilde çoğalarak yayılırlar. Kanser vücudun kaynaklarını tüketir ve bir çeşit parazite dönüşür.
Türkiye’de kanser görülme oranı her yıl biraz daha artmaktadır. Erkeklerde akciğer, kadınlarda ise meme kanseri en sık görülen kanser türleridir. Diğer sık görülen kanser türleri ise kolon, mesane, mide kanseri erkeklerde; tiroit, rahim, akciğer kanseri kadınlarda yer almaktadır. Yaş ilerledikçe kanser riski artmaktadır, ancak son zamanlarda yaşamsal ve çevresel faktörlerle birlikte kanser daha erken yaşlarda da görülmeye başlanmıştır.
Kanser genellikle erken evrede belirti vermez. Semptomlar genellikle kanserin bölgesel olarak ilerlemesi veya başka organlara yayılması durumunda ortaya çıkar. Bu semptomlar, kanserin bulunduğu organa göre değişiklik gösterir. Örneğin kalın bağırsak kanseri kabızlık, ishal atakları, karın ağrısı veya kansızlık gibi belirtiler gösterebilir. Mide kanseri erken doyma, yemekten sonra kusma gibi semptomlara neden olabilir. Akciğer kanseri ise öksürük, balgam, kanlı balgam gibi belirtiler gösterebilir. Genel olarak kanserin belirtileri arasında halsizlik ve kilo kaybı yer alır.
Kanserin erken evrede yakalanması hayati önem taşır. Erken teşhisle yapılan tedaviler daha başarılı olabilir ve tam şifa sağlanabilir. Bu nedenle düzenli kanser taramaları yaptırmak önemlidir. Türkiye’de ücretsiz kanser taramaları yapılmaktadır. Kadınlar 40 yaşından itibaren iki yılda bir mamografi yaptırmalıdır. Kolon kanserine karşı ise 45 yaşından itibaren 10 yılda bir kolonoskopi yapılmalıdır. Rahim ağzı kanseri için 20’li yaşlardan itibaren her 3 yılda bir pap smear testi yapılmalıdır. Prostat kanseri için 45-50 yaşından itibaren tarama önerilmektedir. Akciğer kanseri ise 50-80 yaş arasında, en az 20 yıl günde bir paket sigara içmiş veya sigarayı yeni bırakan kişilere düşük yoğunluklu akciğer tomografisi ile değerlendirilmelidir.
Herkesin kanser olma riski vardır, ancak bu riski azaltmak mümkündür. Sağlıksız alışkanlıklardan vazgeçmek, yaşam tarzını değiştirmek kansere yakalanma riskini azaltabilir. Obeziteye dikkat ederek, sigarayı bırakarak, düzenli egzersiz yaparak ve alkol tüketimini azaltarak kanserden
